HARİCEN TAHSİL – VAZGEÇME NEDENİ İLE TEMİNAT MEKTUBUNUN İADASİNDE TAHSİL HARCI -CEZAEVİ HARCI ALINIR MI ?
T.C.
YARGITAY
12. Hukuk Dairesi
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
Y A R G I T A Y İ L A M I
ESAS NO : 2020/3945
KARAR NO : 2020/10923
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesi
TARİHİ : 05/06/2020
NUMARASI : 2019/1860-2020/886
DAVACI : Ali Osman Enç
DAVALI : —
Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki davacı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hâkimi Ahmet Güleç tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
2.3.2005 tarihli ve 5311 sayılı Kanunun 25. maddesi ile değişik 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’nun 364/1. maddesine göre Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesince verilen ve miktar ve değeri Onbin Türk Lirası’nı geçen nihai kararlara karşı temyiz yoluna başvurulabilir. Bu hükümde öngörülen kesinlik sınırı, 24.11.2016 tarih ve 6763 sayılı Kanun’un 4. maddesi ile 02.12.2016 tarihinden itibaren kırk bin Türk Lirası’na, 20.02.2019 tarih ve 7165 sayılı Kanun’un 1. ve 2. maddesi ile 28/02/2019 tarihinden itibaren elli sekiz bin sekiz yüz Türk Lirası’na, 01/01/2020 tarihinden itibaren de yetmiş iki bin yetmiş Türk Lirası’na çıkarılmıştır.
Somut olayda, Bölge Adliye Mahkemesinin karar tarihine göre uyuşmazlık konusu değerin, yukarıda belirtilen kesinlik sınırını geçmediği anlaşıldığından, anılan Bölge Adliye Mahkemesi kararının temyiz kabiliyeti yoktur.
5311 sayılı Kanunla değişik İİK.nin 364/1-2. maddeleri ve 6100 sayılı HMK’nin 366. maddesinin göndermesi ile uygulanması gereken aynı Kanunun 352. maddesi uyarınca temyiz başvuru talebinin (REDDİNE), 16/12/2020 gününde oy birliğiyle karar verildi.
T.C.
İZMİR
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 12 .HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO : 2019/1860 Esas
KARAR NO : 2020/886 Karar
İlk Derece Mahkemesi tarafından verilen karara karşı süresinde istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine dosya incelendi, gereği görüşülüp düşünüldü;
DAVA : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Salihli 2. icra Müdürlüğü’nün 2013/5387 Esas sayılı dosyasında alacaklılar tarafından borçlular aleyhine ilamlı takip yolu ile icra takibine geçildiğini, borçlulardan Anadolu Anonim Sigorta Şirketi tarafından sorumlu olduğu tutarlar için dosyaya bir kısım ödemeler yapıldığını, bu ödemelerden tahsil harçları ile cezaevi harçlarının kesildiğini, daha sonra dosya borçlularından Süleyman Balcı ile Tütün Ltd. Şti.nin sorumluluğunda olup, ödenemeyen dosya borcu bakiyesi için alacaklı tarafça Salihli 3. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2016/372 Esas 2019/84 Karar sayılı dosyasında perdenin aralanması suretiyle Salihli 2. icra Müdürlüğü’nün 2013/5387 Esas sayılı dosya borcundan Sigara … Ltd. Şti. ile müvekkili ’in sorumlu tutulmalarının tespiti istemiyle dava açıldığını, mahkemece davanın kabulüne karar verildiğini, ancak kararın hüküm kısmında belirli bir tutarın ödenmesine karar verilmeyip icra dosya borcu ve ferilerinden sorumlu tutulmalarına şeklinde hüküm kurulduğunu, Salihli 3. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2016/372 Esas 2019/84 Karar sayılı ilamına istinaden Salihli 2. icra Müdürlüğü’nün 2013/5387 Esas sayılı dosyasından Sigara …. Ltd. Şti. ve hakkında dosya borcu bakiyesi için 4-5 örnek icra emri düzenlenerek tebliğ edildiğini, Salihli 3. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2016/372 Esas 2019/84 Karar sayılı ilamında belirli bir meblağın ödenmesine dair hüküm içermediğinden ve bu kapsamda bu ilama dayalı olarak 4-5 örnek ilamlı takip yapılamayacağı gerekçesiyle Salihli 2. İcra Müdürlüğü’nün 2013/5387 Esas sayılı dosyasından Sigara … Ltd. Şti. ve hakkında düzenlenen 4-5 örnek icra emirlerinin iptali istemiyle Salihli İcra Hukuk Mahkemesi’nin 2019/141 Esas 2019/142 Esas sayılı dosyaları ile icra memur işlemini şikayet davaları açıldığını, davaların halen derdest olduğunu, 01/08/2019 tarihinde Salihli 3. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2016/372 Esas 2019/84 Karar sayılı dosyasında davadan feragat edildiğini, Salihli 2. İcra Müdürlüğü’nün 2013/5387 Esas sayılı dosyasında da takip dosyasına sonradan eklenen Sigara … Ltd. Şti. ve yönünden takibe dahil edilmelerinin dayanağı olan davadan feragat ettiklerini, bu suretle bu şahıslar yönünden takibin bir dayanağının kalmadığı gerekçesiyle 01/08/2019 tarihinde takipten de feragat ettiklerini, bu sırada Salihli 3. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2016/372 Esas 2019/84 Karar sayılı ilamına dayanılarak icra müdürlüğü dosyasında Sigara … Ltd. Şti. ve ‘in malvarlığına hacizler konulmuş olduğundan ve bu şahıslar yönünden takibin dayanağı olan davadan feragat nedeniyle haklarındaki takipten de feragat edilerek malvarlıkları üzerindeki hacizlerin kaldırılması için talepte bulunulduğunu, ancak icra müdürlüğünce bu şahıslar yönünden dosya tam tahsilatla kapanmış gibi 1.096.756,68 TL üzerinde %9,10 oranında tahsil harcı ile %2 oranında cezaevi harcı ödenmesi karşılığında işlem yapılabileceğine karar verildiğini, hacizlerin kaldırılması için taraflarınca 01/08/2019 tarihinde ihtirazi kayıtla 99.804,86 TL tahsil harcı ile 21.935,13 TL ‘si cezaevi harcının ödendiğini, icra müdürlüğünce 01/08/2019 tarihinde hiçbir tahsilat yapılmadığı halde tam tahsilat halinde alınması gereken %9,10 oranına göre tahsil harcı ve cezaevi harcı alınmış olmasının yasal dayanağı olmadığını, her ne kadar icra dosyasında feragat söz konusu ise de feragatin klasik anlamda bir takipten feragat olmadığını, bu şahısların takibe dahil edilmelerinin dayanağı olan ilamın sadir olduğu davadan feragat edildiğinden bu şahıslar yönünden artık takibin bir dayanağı kalmadığı gerekçesiyle takip dosyasından da zorunlu olarak feragat yapıldığını, esasen burada İİK.nun 40. maddesinde de belirtilen icranın iadesi söz konusu olduğunu, Salihli 3. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2016/372 Esas 2019/84 Karar sayılı dosyasından davacıların davadan feragat ettiğini, dosyanın istinaf incelemesinde olduğunu, istinaf dairesince feragat nedeniyle ilk derece mahkemesi kararının kaldırılacağını, ya da davanın reddine karar verileceğini, davanın reddi kararı kesinleştiğinde icra müdürlüğünce Sigara Ltd. Şti ve yönünden tamamen eski haline iade edileceğini, bu şahıslar yönünden zorunlu olarak hiçbir harç alınmaksızın hacizlerin kaldırılacağını, alacaklı vekilince icra müdürlüğüne yapılan talep sonucu İİK.nun 40. maddesinin sonuçlarını doğurduğunu, icra müdürlüğünce hiçbir harç alınmaksızın hacizlerin kaldırılacağı yerde tahsil ve cezaevi harcı tahsil edilmiş olmasının yasal olmadığını,tüm bu nedenlerle Salihli 2. icra Müdürlüğü’nün 2013/5387 Esas sayılı dosyasında 1.096.756,68 TL üzerinden %9,10 tahsil harcı, %2 oranında cezaevi harcının yatırılması halinde talep edilen işlemlerin yapılacağına dair icra memur işleminin iptali ile belirtilen tutar üzerinden belirtilen oranlarda yatırmış oldukları 99.804,86 TL tahsil harcı ile 21.935,13 TL cezaevi harcının taraflarına iadesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP : Dava hasımsız açılmıştır.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: Salihli İcra Hukuk Mahkemesince yapılan yargılama neticesinde, davacının şikayetinin reddi ile; Salihli 2. İcra Müdürlüğü’nün 2013/5387 Esas sayılı dosyasında 1.096.756,68 TL üzerinden %4,55 oranında tahsil harcı ve cezaevi harcı alınmasına, karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ : Davacı vekili istinafa başvuru dilekçesinde özetle; icra dosyasında hiç bir tahsilat olmadığı halde icra müdürlüğünce tam tahsilat üzerinden tahsil harcı ve cezaevi yapı pulu bedeli alınmasının ve mahkemece şikayetin reddine dair verilen kararın yasaya aykırı olduğunu, memur işleminin iptali ile yatırılan 99.804,86 TL tahsil harcı ile 21.935,13 TL cezaevi harcının taraflarına iadesi gerektiğini ileri sürerek, istinaf isteminin kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına, davanın kabulüne karar verilmesini talep ve istinaf etmiştir.
GEREKÇE : Alacaklı Hayri Demirtaş ve diğerleri tarafından borçlular Tütün… Ltd. Şti., Süleyman Bağcı ve Anadolu Sigorta A.Ş. Aleyhine ilamlı icra takibi başlatıldığı, borcun ödenmemesi üzerine alacaklı tarafça davalılar Sigara … Ltd. Şti, Tütün … Ltd. Şti. ve hakkında Salihli 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2016/372 esas sayılı dosyasında borçtan sorumlu tutulmalarının tespiti istemiyle tüzel kişilik perdesinin kaldırılması nedeniyle tazminat davası açıldığı, mahkemece yapılan yargılama sonunda davalı ‘in icra dosyası borçlusu olan Tütün … Ltd. Şti.’ndeki malvarlığını Sigara … Ltd. Şti’ye aktardığının tespitine, davalılar Sigara… Ltd. Şti ve ‘in Salihli İcra Müdürlüğünün 2013/5387 sayılı dosyasındaki bakiye alacağı yönünden sorumlu kılınmasına karar verildiği, bu ilama istinaden icra emri düzenlendiği, borçluların malvarlığına haciz konulduğu, daha sonra alacaklı vekilinin icra müdürlüğüne başvurarak Salihli 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2016/372 esas sayılı dosyasında davadan feragat ettiklerini, bu borçlular yönünden takibin konusuz kaldığını beyan ederek, her iki borçlu yönünden tahsil harcı alınmaksızın hacizlerin kaldırılmasını talep ettiği, icra müdürlüğünce 01/08/2019 tarihinde dosyaya yapılan ödemeler düşüldükten sonra kalan 1.096.756,68 TL’den %9,10 tahsil harcı, %2 cezaevi harcı yatırılması halinde iki borçlu yönünden dosyanın feragat olarak kapatılmasına ve hacizlerin kaldırılmasına karar verildiği görülmüştür.
Davacı vekili, icra takibine konu ilamın feragat nedeniyle ortadan kalktığını ve icra dosyasındaki hacizlerin kaldırılması talebiyle icra müdürlüğüne başvuruda bulunulduğunu, ancak icra müdürlüğü tarafından 1.096.756,68 TL üzerinden %9,10 tahsil harcı, %2 oranında cezaevi harcının yatırılması halinde taleplerinin yerine getirileceği gerekçesiyle taleplerinin reddedildiğini, taleplerinin reddine ilişkin kararın kaldırılmasını talep etmiş ise de; Salihli 2. İcra Müdürlüğü’nün 2013/5387 Esas sayılı dosyasında takip dosyasına sonradan eklenen … Sigara Ltd. Şti. ve davacı yönünden takibe dahil edilmelerinin dayanağı olan davadan feragat etmeleri nedeniyle davadan feragat üzerine verilmiş bir mahkeme ilamı bulunmamaktadır. Dava halen istinaf incelmesinde olup, davadan feragat edildiği düşüncesi ile bu şahıslar yönünden takibin bir dayanağının kalmadığı gerekçesiyle 01/08/2019 tarihinde icra takibinden de feragat edilmiştir. İstinaf başvurusu üzerine icranın geri bırakılması için dosyaya sunulmuş olan teminat da bir anlamda tahsilat olup, teminatın iadesi talebinin de tahsilat sonucunu doğurduğunun kabul edilmesi gerekir. 492 Sayılı Harçlar Kanunu’nun 23. maddesinde ” Her ne sebep ve suretle olursa olsun, icra takibinden vazgeçildiğinin zabıtnameye yazılması için vazgeçilen miktara ait tahsil harcının yarısı alınır. Ancak haczedilen mal satılıp paraya çevrildikten sonra vazgeçilir ise tahsil harcı tam olarak alınır” hükmüne yer verilmiştir. 492 Sayılı Harçlar Kanunu’nun genel tebliğine ilişkin I sayılı tarifenin İcra İflas Harçları başlıklı bölümünde icra harçları ile ilgili B bölümünün 1/3 maddesinde ise ” Hacizden sonra ve satıştan önce ödenen paralardan %9,10 tahsil harcı alınacağı” öngörülmüştür. Bu durumda hacizden sonra satıştan önce takipten vazgeçilmesi üzerine icra müdürlüğünce %4,55 oranında tahsil harcı ve 2548 sayılı kanunun 1. Maddesi gereğince %2 oranında cezaevi harcı alınarak dosyadaki hacizlerin kaldırılması gerekir. Bu nedenlerle mahkemece icra müdürlüğünün 01/08/2019 tarihli kararında belirtmiş olduğu alınması gereken %9,10 harç oranının yanlış olduğu gözetilerek, harç oranının %4,55 olarak düzeltilerek davacının harç alınmaması gerektiği yönündeki şikayetinin reddi ile; Salihli 2. İcra Müdürlüğü’nün 2013/5387 Esas sayılı dosyasında 1.096.756,68 TL üzerinden %4,55 oranında tahsil harcı ve %2 oranında cezaevi harcı alınmasına karar verilmiş olmasında bir isabetsizlik görülmemiş, davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM : Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1- Salihli İcra Hukuk Mahkemesi’nin 02/09/2019 tarihli, 2019/262 Esas ve 2019/199 Karar sayılı kararına yönelik istinaf başvurusunun Hukuk Muhakemeleri Kanununun 353/1- b. 1 maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE,
2- Alınması gerekli 54,40 TL İstinaf karar harcından peşin alınan 44,40 TL’nin mahsubu ile bakiye 10,00 TL harcın istinaf edenden tahsili ile hazineye irat kaydına,
3- İstinaf kanun yolu yargılama giderlerinin, istinaf eden üzerinde bırakılmasına,
4- Kararın taraflara tebliğine,
5- HMK 333. madde gereğince kararın kesinleşmesinden sonra kullanılmayan gider avansının yatırana iadesine,
Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda 6100 sayılı HMK ‘nun 361 maddesi uyarınca kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde Yargıtay’a temyiz yolu açık olmak üzere oy birliği ile karar verildi.