Kesinleşmesinden önce emekli maaşına hacze muvafakat geçersizdir.

12. Hukuk Dairesi         2020/5111 E.  ,  2020/7970 K.

“borçlu tarafından verilen muvafakat, ödeme emrinin tebliğinden önce yapılmakla, icra takibinin kesinleşmesinden önce olması nedeniyle 5838 Sayılı Kanun’un 32. maddesi ile değişik 5510 Sayılı Sosyal Güvenlik Kanunu’nun 93. maddesine uygun olmayıp geçersizdir.“

“İçtihat Metni”

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (2. İcra Hukuk) Mahkemesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkikinin taraflarca istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü:
1- Borçlunun temyiz itirazlarının incelenmesinde;
Borçlunun temyiz istemi yargılama gideri ve vekalet ücretine ilişkin olup, İİK.nun 4949 Sayılı Kanunla değiştirilen 363/1.maddesinin son cümlesindeki kesinlik sınırının aynı kanunun ek 1.maddesinin 1.fıkrası uyarınca 01.01.2016 tarihinden itibaren artırılan miktarı dikkate alındığında uyuşmazlık konusu değerin 6.310 TL yi geçmediği anlaşıldığından mahkeme kararının temyiz kabiliyeti yoktur.
Temyiz dilekçesinin (REDDİNE),
2- Alacaklının temyiz itirazlarının incelenmesinde;
Sair temyiz itirazları yerinde değil ise de;
Borçlu İcra Mahkemesi’ne başvurusunda ödeme emri tebliğ edilmeden verdiği emekli maaşına hacze ilişkin muvafakatnamenin geçersiz olduğunu belirterek haczin kaldırılmasını talep ettiği, mahkemece şikayetin kabulüne, ödeme emrinin iptali ile borçlunun emekli maaşından yapılan kesintilerin iadesine karar verildiği anlaşılmaktadır.
17.04.2008 tarih ve 5754 sayılı Yasanın 56. maddesi ile değişik 5510 sayılı Yasanın 93.maddesi; “Bu kanun gereğince sigortalılar ve hak sahiplerinin gelir, aylık ve ödenekleri, sağlık hizmeti sunucularının Genel Sağlık Sigortası hükümlerinin uygulanması sonucu kurum nezdinde doğan alacakları, devir ve temlik edilemez. Gelir, aylık ve ödenekler 88. maddeye göre takip ve tahsili gereken alacaklar ile nafaka borçları dışında haczedilemez.” Anılan yasa hükmü 2008 yılı Ekim ayı başında yürürlüğe girmiş olup, emekli sandığından alınmakta olan emekli maaşlarını da kapsar. Bu maddeye, 28.02.2009 tarihinde yürürlüğe giren 5838 Sayılı Kanunun 32. maddesiyle “Bu fıkraya göre haczi yasaklanan gelir, aylık ve ödeneklerin haczedilmesine ilişkin talepler, borçlunun muvafakati bulunmaması halinde, icra müdürü tarafından reddedilir” ibareleri eklenmiştir. Buna göre, icra müdürü borçlunun önceden muvafakatinin bulunması halinde gelir, aylık ve ödenekleri üzerine haciz koyabilecektir. Dolayısıyla, İİK.nun 83/a maddesindeki genel kuralın aksine, “takibin kesinleşmesinden sonra olmak koşulu ile” borçlunun haciz tarihinden önceki muvafakatinin geçerli olduğu sonucu ortaya çıkmaktadır.
Somut olayda şikayetçi borçlu hakkında 14.5.2010 tarihinde kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile takip başlatıldığı, borçlunun 06/08/2015 tarihinde icra müdürlüğüne gelerek; takipten haricen haberdar olduğunu, takibe itirazı olmadığını bildirerek, emekli maaşından aylık 1000 TL. kesinti yapılmasına muvafakat ettiğini bildirdiği, ödeme emrinin ise borçluya 07/08/2015 tarihinde tebliğ edildiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda, borçlu tarafından verilen muvafakat, ödeme emrinin tebliğinden önce yapılmakla, icra takibinin kesinleşmesinden önce olması nedeniyle 5838 Sayılı Kanun’un 32. maddesi ile değişik 5510 Sayılı Sosyal Güvenlik Kanunu’nun 93. maddesine uygun olmayıp geçersizdir.
Öte yandan 6100 sayılı HMK’nin ”Taleple Bağlılık İlkesi” başlıklı 26. maddesinin birinci fıkrasında; ”Hâkim, tarafların talep sonuçlarıyla bağlıdır; ondan fazlasına veya başka bir şeye karar veremez. Duruma göre, talep sonucundan daha azına karar verebilir” hükmüne yer verilmiştir. Şikayet dilekçesinde borçlu, emekli maaşına konulan haczin kaldırılması ve bu sebeple yapılan kesintilerin iadesini talep ettiği halde mahkemece talep aşılarak ödeme emrinin de iptaline hükmedilmiştir.
Yine alacaklıya ödenen kesintilerin iadesine ilişkin talep genel mahkemede açılacak istirdat davasının konusunu oluşturduğundan İİK.nun 361.maddesi gereğince kesintilerin iadesine hükmolunması da isabetsizdir.
O halde, mahkemece, verilen muvafakatin geçerli olmaması nedeniyle şikayetin kabulü ile emekli maaşı üzerindeki haczin kaldırılması ile yetinilmesi gerekirken yazılı şekilde ödeme emrinin iptali ile yapılan kesintilerin iadesi yönünde hüküm tesisi isabetsizdir.
SONUÇ: Alacaklının temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK’nun 366 ve HUMK’nun 428. maddeleri uyarınca (BOZULMASINA), peşin alınan harcın istek halinde iadesine, ilamın tebliğinden itibaren 10 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 01.10.2020 gününde oy birliğiyle karar verildi.