Taşınır tesliminde mehil vesikası

12. Hukuk Dairesi         2018/2821 E.  ,  2018/5746 K.

“İçtihat Metni”

MAHKEMESİ :İcra Hukuk Mahkemesi


Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkikinin alacaklı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü:
Borçlu vekili icra mahkemesine başvurusunda; müvekkili hakkında … 4. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin (Tüketici Mahkemesi sıfatıyla) 10/07/2014 tarih ve 2013/402 E. – 2014/759 K. sayılı kararı dayanak yapılarak … 13. İcra Müdürlüğü’nün 2014/111549 Esas sayılı dosyası ile ilamlı icra takibi başlatıldığını, ilamda yer alan taşıtın teslimine yönelik olarak örnek (2) nolu icra emrinin, yargılama giderleri ile vekalet ücretine ilişkin olarak da örnek 4-5 icra emrinin gönderildiğini, tehiri icra kararı getirmek için mehil vesikası talebinde bulunulduğunu bunun için dosya borcunun hesaplanması gerekirken ve bu durum beklenirken alacaklının talebi doğrultusunda icra müdürlüğünce verilen 26/12/2014 tarihli karar üzerine müvekkilinin adresine hacze gelindiğini, bu durumun usul ve yasaya aykırı olduğunu öncelikle aracın bedelinin belirlenmesi için ticaret odasına müzekkere yazılması gerektiğini ve buna göre dosyaya depo edilecek bedel belirlenmesi gerekirken bu durum beklenilmeden ve bedel belirlenmeden hacze gelindiğini ileri sürerek, icra müdürlüğünün 26/12/2014 tarihli kararı ile bu karar doğrultusunda 31/12/2014 tarihinde haciz sırasında yapılan işlemlerin iptali ve İİK.nun 24/5. maddesi doğrultusunda işlem yapılmasının emredilmesini talep ettiği, mahkemece; Şikayetin kabulü ile … 13. İcra Müdürlüğü’nün 2014/111549 E. sayılı takip dosyasında icra müdürlüğünce icra takibine esas ilama konu 2012 model … 1,5 DCİ ES tipi M1 sınıfı (…) aracın muadili olarak üretilen 0 kilometre bir aracın bugün üretilse değerinin ne olacağının sorulması suretiyle sonucuna göre işlem yapılmasına karar verildiği anlaşılmaktadır.
İİK’nun “Taşınır teslimi” başlıklı 24. maddesinde, “Bir taşınırın teslimine dair olan ilam icra dairesine verilince icra memuru bir icra emri tebliği suretiyle borçluya yedi gün içinde o şeyin teslimini emreder.
İcra emrinde; alacaklı ve borçlunun ve varsa mümesillerinin adları ve soyadları ile şöhret ve yerleşim yerleri hükmü veren mahkemenin ismi ve hükmolunun şeyin neden ibaret olduğu, ilamın tarih ve numarası ve icra mahkemesinden veya istinaf veya temyiz yahut iadei muhakeme yoliyle ait olduğu mahkemeden icranın geri bırakılması hakkında bir karar getirilmedikçe cebri icraya devam olunacağı yazılır.(1)
Borçlu, bu emri hiç tutmaz veya eksik bırakır ve hükmolunan taşınır veya misli yedinde bulunursa elinden zorla alınıp alacaklıya verilir.
Yedinde bulunmazsa ilamda yazılı değeri alınır. Vermezse ayrıca icra emri tebliğine hacet kalmaksızın haciz yoluyla tahsil olunur. Taşınır malın d eğeri, ilamda yazılı olmadığı veya ihtilaflı bulunduğu takdirde, icra memuru tarafından haczin yapıldığı tarihteki rayice göre takdir olunur.
Hükmolunan taşınırın değeri, borsa veya ticaret odalarından, olmıyan yerlerde icra memuru tarafından seçilecek bilirkişiden sorulup alınacak cevaba göre tayin edilir.
İlgililerin bu hususta icra mahkemesine şikayet hakları vardır.” hükmüne yer verilmiştir.
Buna göre; bir taşınırın teslimine dair olan ilam icra dairesine verilince icra memuru örnek (2) nolu icra emri düzenleyerek, borçluya gönderir, bu icra emri ile borçluya yedi gün içinde o şeyin teslimini emreder. İcra emrini alan borçlu yedi gün içinde veya daha sonra taşınır malı icra dairesine teslim ederse icra dairesi de bu taşınır malı alacaklıya teslim eder ve bununla icra takibi sonuçlanır. İcra emrini alan borçlu yedi gün içinde teslim etmez veya noksan teslim ederse ve Yargıtaydan,icra mahkemesinden veya yargılamanın iadesi yoluna başvurmuş ise yargılamanın iadesi davasına bakan mahkemeden verilmiş bir icranın geri bırakılması kararı göstermezse alacaklının talebi ile ilamda yazılı olan taşınır mal veya misli icra dairesi tarafından borçludan zorla alınarak alacaklıya teslim edilir. Kesinleşmeden icraya konulabilen ilamlardan olan taşınır teslimine ilişkin bir ilamın temyiz edilmiş olması kendiliğinden ilamın icrasını durdurmaz. Hükmü temyiz eden borçlunun kesinleşmeden icraya konulmuş işbu ilamın icrasını durdurmak için ilam konusu taşınır malı depo ederek icra dairesinden süre ve Yargıtaydan icranın geri bırakılması kararı almış olması gerekir.
Diğer taraftan ilamda yazılı olan taşınır mal veya misli borçlunun elinde bulunmazsa borçlu artık aynen ifaya zorlanamaz. Bu halde taşınır mal teslim borcu, kanundan ötürü para borcuna dönüşür. Bu durumda yukarıda yer verilen İİK.’nun 24/4. ve 24/5. maddelerinde yer alan ihtimaller çerçevesinde işlemler yapılması gerekir
Somut olayda; takibe dayanak ilamda “Dava konusu 2012 model … 1,5 DCİ ES tipi M1 sınıfı (…) aracın muadili olarak üretilen 0 kilometre aracın davalı şirketler tarafından davacıya verilmesine bu şekli ile ayıplı aracın misli ile değiştirilmesine…” şeklinde hükme yer verildiği, borçlu vekilinin, taşınır mal veya mislinin yedinde bulunmadığı yönünde beyanı olmadığı gibi 31/12/2016 tarihli haciz tutanağında; dava konusu taşıtın muadili olarak üretilen aracın borçlu iş yerinde bulunduğu tespitine yer verildiği, örnek 2 nolu icra emrini tebliğ alan şikayetçi-borçlunun kesinleşmeden icraya konulmuş olan işbu ilamın icrasını durdurmak için ilam konusu taşınır malı veya misli eşyayı depo etmediği dolayısıyla icra dairesinden mehil belgesi ve Yargıtay’dan icranın geri bırakılması kararı almadığı görülmektedir.
O halde mahkemece, yukarıda yer verilen genel ilkeler ve İİK.’nun 24/3 maddesi gözetilerek, şikayetin reddine karar verilmesi gerekirken somut olayda uygulanma yeri olmayan aracın borçlu yedinde bulunmaması halinde yapılacak işlemlere ilişkin hükümler doğrultusunda şikayetin kabulü yönünde hüküm tesisi isabetsizdir.
SONUÇ : Alacaklının temyiz itirazlarının kabulü ile mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK’nun 366 ve HUMK’nun 428. maddeleri uyarınca (BOZULMASINA), peşin alınan harcın istek