ÇEK TAKİBİNDE KARŞILIKSIZDIR KAŞESİ ZORUNLU MU ?
- Hukuk Dairesi 2016/16653 E. , 2017/8610 K.
“İçtihat Metni”
MAHKEMESİ :İcra Hukuk Mahkemesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkikinin alacaklı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden Daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü:
Alacaklı tarafından çeke dayalı olarak kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla başlatılan icra takibinde, borçlunun, icra mahkemesine yaptığı başvuruda; çeki boş ve imzasız olarak kaybettiğini veya çaldırdığını, bu durumu muhatap bankaya da bildirdiğini ve çek üzerine ilgili kaydın düşüldüğünü, dolayısıyla, çekin, süresi içerisinde bankaya ibraz edilerek “karşılıksızdır” ibaresi yazılmadığından kambiyo niteliğinde olamayacağını ileri sürerek takibin iptalini ve alacaklı aleyhine kötü niyet tazminatına hükmedilmesini talep ettiği, mahkemece; takibe dayanak çekin incelenmesinde; “çekin keşidecisinin imzası uyuşmadığından hiçbir işlem yapılmamıştır” ibaresinin çekin üzerinde yazılı olduğu, “karşılıksızdır” kaşesinin vurulmadığı, dolayısıyla kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile takibe konu edilemeyeceği gerekçesiyle itirazın kabulü ile İİK’nun 170/a maddesi gereği anılan takibin iptaline, belirtilen kanun maddesinde kötü niyet maddesi bulunmadığından borçlunun bu taleplerinin reddine karar verildiği görülmektedir.
İİK’nun 170/a-2. maddesi gereğince, icra mahkemesi, yasal sürede yapılan itiraz veya şikayet nedeniyle icra mahkemesine intikal eden işlerde, öncelikle, takip dayanağı senedin kambiyo vasfında olup olmadığını ve alacaklının kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile takip hakkının bulunup bulunmadığını re’sen inceleyerek, takibin iptaline karar verebilir.
6102 sayılı TTK’nun 808/1. maddesine göre; çekin süresinde muhatap bankaya ibraz edildiğinin, ibraz günü de gösterilmek suretiyle çekin üzerine yazılmış olan tarihli bir beyanla tesbiti zorunlu olup, ibraz hususunun belge üzerine yazılan bu şerh ile kanıtlanması gerekmektedir. Aksi takdirde alacaklı müracaat hakkını kaybeder.
Somut olayda, takibe konu çekin muhatap bankaya ibraz edildiği, ancak çek üzerinde, çekin keşidecisinin imzası uyuşmadığından hiçbir işlem yapılamadığına dair şerhin mevcut olduğu, ibraz tarihi olarak ise 29.06.2015 tarihinin bulunduğu görülmekle, alacaklının TTK’nun 796 ve 808. maddeleri gereğince müracaat hakkını kaybetmediği anlaşılmaktadır.
Bu durumda, mahkemece, takip dayanağı belgenin kambiyo senedi vasfını taşımadığı gerekçesiyle İİK’nun 170/a maddesi uyarınca takibin iptaline karar verilmesi doğru olmadığından, borçlunun dilekçesinde yer alan diğer itirazlarının incelenerek oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir.
SONUÇ : Alacaklının temyiz itirazlarının kabulü ile mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK’nun 366 ve HUMK’nun 428. maddeleri uyarınca (BOZULMASINA), peşin alınan harcın istek halinde iadesine, ilamın tebliğinden itibaren 10 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 01.06.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.