ÇEKLERDE ZAMANAŞIMI SÜRESİNİN ACİZ VESİKASINA ETKİSİ
12. Hukuk Dairesi 2019/6798 E. , 2019/9059 K.
çek hakkında zamanaşımı süresi ibraz süresinin bitmesi ile başlayacağına göre, çekin ibraz süresinin sona erdiği tarihte geçerli olan zamanaşımı süresinin nazara alınması zorunludur. Bu nedenle, zamanaşımı süresi, 6762 sayılı TTK.’nun 726. maddesini değiştiren 6273 sayılı Kanun’un 7. maddesinin yürürlüğe girdiği 03.02.2012 tarihinden önce ibraz süresi dolan çeklerde 6 ay, ibraz süresi bu tarihten sonra dolan çeklerde ise 3 yıldır.
takibe dayanak yapılan belgeler kambiyo senedi niteliğini haiz çeklerdir. Keşide tarihleri 21/2/1999, 13/4/1999 ve 21/04/1999 olup, ibraz süreleri 03.02.2012 tarihinden önce dolduğundan, altı aylık zamanaşımı süresine tâbidirler. Takibe konu çeklerden dolayı, icra müdürlüğünce, 06/10/2010 tarihinde İİK’nun 143. maddesine dayalı olarak şikayetçilerin ortakları oldukları … Mandıracılık ve Tic. Koll. Şti. hakkında kesin aciz vesikası düzenlendiği görülmüş olup, mahkemece, aciz vesikasının düzenlendiği tarihten önceki dönem için ileri sürülen zamanaşımı şikayetleri nazara alınmaksızın aciz vesikasının düzenlendiği tarihten itirazın kaldırılması talebi tarihine kadar yirmi yıllık süre dolmadığı gerekçesi ile davanın reddine karar verildiği görülmektedir.
O halde, mahkemece, aciz vesikasının alındığı 06/10/2010 tarihinden önceki takip safahatının değerlendirilerek, takibe konu çeklerin zamanaşımına uğrayıp uğramadıkları hususunda araştırma yapılarak oluşacak sonuca göre karar verilmesi
“İçtihat Metni”
MAHKEMESİ :İcra Hukuk Mahkemesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkikinin borçlular tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü:
Alacaklı tarafından bonoya dayalı olarak kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile başlatılan takipte, borçluların (şirket ortaklarının) icra mahkemesine başvurularında; takibin zamanaşımına uğradığını ileri sürerek icranın geri bırakılmasına ve borç ödemeden aciz belgesinin iptaline karar verilmesini talep ettikleri, mahkemece davanın reddine karar verildiği görülmektedir.
6762 sayılı TTK’nun 726. maddesinde, çek için düzenlenen zamanaşımı süresi 6 ay iken 03.02.2012 tarih ve 28193 (mükerrer) sayılı Resmi Gazete yayımlanarak yürürlüğe giren 6273 sayılı Kanunun 7. maddesiyle bu süre üç yıla çıkarılmıştır. Yine 01.07.2012 tarihinde yürürlüğe giren 6102 sayılı TTK’nun 6273 sayılı Kanun’un 8. maddesi ile değişik 814. maddesine göre de çeklerde zamanaşımı süresi üç yıldır.
6763 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun Mer’iyet Ve Tatbik Şekli Hakkında Kanun’un 2. maddesinde, Türk Ticaret Kanunu’nun mer’iyetinden önce işlemeye başlamış bulunan zamanaşımı sürelerinin eski kanun hükmüne tabi olacakları düzenlenmiştir. Yine, 01.07.2012 tarihinde yürürlüğe giren 6103 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanun’un 6/1. maddesinde de; “Türk Ticaret Kanunu’nun yürürlüğe girmesinden önce işlemeye başlamış bulunan zamanaşımı süreleri ile hak düşürücü süreler eski hukuka tâbidir” düzenlemesi yer almaktadır. Bu hükümler birlikte değerlendirildiğinde, çekler yönünden zamanaşımı süresinin başladığı tarihte hangi yasa yürürlükte ise, o yasada öngörülen zamanaşımı süresinin uygulanması gerektiği kabul edilmelidir. Buna göre, çek hakkında zamanaşımı süresi ibraz süresinin bitmesi ile başlayacağına göre, çekin ibraz süresinin sona erdiği tarihte geçerli olan zamanaşımı süresinin nazara alınması zorunludur. Bu nedenle, zamanaşımı süresi, 6762 sayılı TTK.’nun 726. maddesini değiştiren 6273 sayılı Kanun’un 7. maddesinin yürürlüğe girdiği 03.02.2012 tarihinden önce ibraz süresi dolan çeklerde 6 ay, ibraz süresi bu tarihten sonra dolan çeklerde ise 3 yıldır.
Somut olayda, takibe dayanak yapılan belgeler kambiyo senedi niteliğini haiz çeklerdir. Keşide tarihleri 21/2/1999, 13/4/1999 ve 21/04/1999 olup, ibraz süreleri 03.02.2012 tarihinden önce dolduğundan, altı aylık zamanaşımı süresine tâbidirler. Takibe konu çeklerden dolayı, icra müdürlüğünce, 06/10/2010 tarihinde İİK’nun 143. maddesine dayalı olarak şikayetçilerin ortakları oldukları … Mandıracılık ve Tic. Koll. Şti. hakkında kesin aciz vesikası düzenlendiği görülmüş olup, mahkemece, aciz vesikasının düzenlendiği tarihten önceki dönem için ileri sürülen zamanaşımı şikayetleri nazara alınmaksızın aciz vesikasının düzenlendiği tarihten itirazın kaldırılması talebi tarihine kadar yirmi yıllık süre dolmadığı gerekçesi ile davanın reddine karar verildiği görülmektedir.
O halde, mahkemece, aciz vesikasının alındığı 06/10/2010 tarihinden önceki takip safahatının değerlendirilerek, takibe konu çeklerin zamanaşımına uğrayıp uğramadıkları hususunda araştırma yapılarak oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir.
SONUÇ : Borçluların (şirket ortaklarının) temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK’nun 366. ve HUMK’nun 428. maddeleri uyarınca (BOZULMASINA), bozma nedenine göre sair temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, ilamın tebliğinden itibaren 10 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 23/05/2019 gününde oy birliğiyle karar verildi.