YETKİSİZLERİN İSTİHKAK İDDİASI
8. Hukuk Dairesi 2020/1303 E. , 2020/4335 K.
İstihkak iddiası, tüzel kişilerde tüzel kişiyi temsile yetkili organlarca, gerçek kişilerde ise ya kendisi tarafından ya da bu kişiyi temsile yetkili kişilerce ileri sürülebilir. Tüzel kişiyi veya gerçek kişiyi temsil yetkisi olmayan kişinin yaptığı iddia, geçerli bir istihkak iddiası sayılmaz.
MAHKEMESİ :İcra Hukuk Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : İstihkak
Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş olup hükmün davalı üçüncü kişi … Ambalaj Plastik Kimya San. Ve Tic. Ltd. Şti. tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü.
KARAR
Davacı alacaklı vekili, 04.12.2013 ve 13.01.2014 tarihinde borçlu şirketin fabrikasına hacze gidildiğini, 04.12.2013 tarihinde haczedilen bir adet vincin davalı … Ambalaj Plastik Kimya San. Ve Tic. Ltd. Şti.ye 13.01.2014 tarihinde haczedilen blok mermerlerin ise …’e ait olan … Mermer firmasına ait olduğunun belirtildiğini … Mermer firmasının borçlu şirket sahibi …’in oğluna ait olduğunu, ortada danışıklı işlemler olduğunu, haczedilen malların üçüncü kişiye değil, borçlu şirkete ait olduğunu bildirerek istihkak iddialarının reddine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Birleşen Bilecik 2. İcra Hukuk Mahkemesinin 2014/6 Esas sayılı dosyasında, davacı alacaklı, 04.12.2013 tarihli hacizde haciz mahallinde bulunan ve … Mermer yetkilisi olduğunu bildiren …’ın, adreste … Mermer-…’in bulunduğunu, haczedilen vincin de … Ambalaj Plastik Kimya San. Ve Tic. Ltd. Şti.ye ait olduğunu bildirerek istihkak iddiasında bulunduğunu, 13.01.2014 tarihli hacizde de, … Mermer yetkilisi olduğunu bildiren … tarafından haczedilen mermer blokların … Mermer-…’e ait olduğu bildirilerek istihkak iddiasında bulunulduğunu, her iki hacizde de, lehine istihkak iddia edilen firmalarda temsil yetkisi olmayan kişiler tarafından istihkak iddiasında bulunulduğunu, ayrıca İcra Müdürlüğünce dosyanın İİK’nin 97.maddesine göre karar verilmek üzere İcra Mahkemesine gönderilmesi gerekirken taraflarına dava açmak üzere süre verilmesinin hatalı olduğunu ileri sürerek, yetkili şahıslarca yapılmış geçerli istihkak iddiası bulunmadığının tespitine ve taraflarına dava açmak üzere süre verilmesine ilişkin İcra Müdürlüğü kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı üçüncü kişi … Ambalaj Plastik Kimya San. Ve Tic. Ltd. Şti. vekili mermer fabrikasının mülkünün müvekkiline ait olduğunu, sunulan kapasite raporundan da anlaşılacağı üzere Pamukova’da bulunan mermer fabrikasını makineleri ile birlikte kiraya verdiğini, fabrikada kiraya verdiği bölümde 1 adet vinç, 3 adet mermer kesme makinesi, mermer silim makinesi, cila ve tirmik, forklift vb.mermer makinelerinin çalışır vaziyette bulunduğunu, fabrikayı kiralayan her firmanın vinç üzerine kendi adını yazdığını bildirerek davanın reddine, haczedilen vincin müvekkiline aidiyetine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece, dava konusu eşyaların davalı üçüncü kişi huzurunda ve adresinde haczedildiği, buna göre mülkiyet karinesinin davalı üçüncü kişi yararına olduğu, davacı-alacaklı tanıklarının davacının iddialarını kanıtlar nitelikte beyanda bulundukları, üçüncü kişi … Mermer firmasının borçlu Bitinya Mermer Maden İnş. Malz. Taah. Nak. Turizm Hayvancılık Ormancılık Gıda San. Ve Tic. Ltd. Şti. sahibinin oğluna ait olduğu, her iki şirketin aynı alanda faaliyette bulunduğu, borçlu şirket ve üçüncü kişi şirket arasında organik bağ bulunduğu, istihkak iddiasının ise alacaklıdan mal kaçırmak için danışıklı olarak ileri sürüldüğü, ayrıca davalı şirket lehine istihkak iddiasında bulunan …’ın sadece şirket çalışanı olduğu, davacı üçüncü kişi şirketi temsile yetkili şahıslardan olmadığı, davalı üçüncü kişinin mülkiyet iddiası geçerli bir satışa dayanmadığından davacı alacaklının icra memur işlemini şikayet ile icra memur işleminin kaldırılması talebinin reddine, istihkak davasının kabulü ile üçüncü kişilerin istihkak taleplerinin reddine karar verilmiş, karar davalı üçüncü kişi … Ambalaj Plastik Kimya San. ve Tic. Ltd.Şti. vekili tarafından 04.12.2013 tarihinde haczedilen “vince” yönelik olarak temyiz edilmiştir.
Dava, alacaklının İİK’nın 99. maddesine dayalı istihkak iddiasının reddi talebine ilişkindir.
Bu tür davaların dinlenebilmesi için ön koşul, malın üçüncü kişi elinde haczedilmesi üzerine üçüncü kişi tarafından haczedilen mal üzerinde mülkiyet veya rehin hakkı gibi sınırlı bir ayni hakka vs. dayanarak istihkak iddiasında bulunulmasıdır. İstihkak iddiası, tüzel kişilerde tüzel kişiyi temsile yetkili organlarca, gerçek kişilerde ise ya kendisi tarafından ya da bu kişiyi temsile yetkili kişilerce ileri sürülebilir. Tüzel kişiyi veya gerçek kişiyi temsil yetkisi olmayan kişinin yaptığı iddia, geçerli bir istihkak iddiası sayılmaz.
Somut olayda, dava konusu 04.12.2013 tarihinde yapılan haciz sırasında üçüncü kişi … Ambalaj Plastik Kimya San. Ve Tic. Ltd. Şti. yararına istihkak iddiasında bulunan …’ın üçüncü kişi şirketin ortağı ya da yetkili temsilcisi olmadığı dosya kapsamından anlaşılmaktadır.
Davalı üçüncü kişi şirket tarafından hacizden itibaren İİK’nin 96/3. maddesinde belirtilen 7 günlük süre içerisinde yapılmış bir istihkak iddiası da bulunmamaktadır.
O halde, davacı alacaklının İİK’nin 99. maddesi hükümlerine göre istihkak davası açmakta hukuki yararı bulunmadığından, 6100 sayılı HMK’nin 114/ h ve 115/2 maddeleri uyarınca, davalı üçüncü kişi … Ambalaj Plastik Kimya San. Ve Tic. Ltd. Şti. hakkındaki davanın dava şartı yokluğundan usulden reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde davanın kabulüne karar verilmesi doğru olmamış, Yerel Mahkeme kararının bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı üçüncü kişi … Ambalaj Plastik Kimya San. Ve Tic. Ltd. Şti. vekilinin temyiz itirazlarının kabulüyle hükmün İİK’nin 366 ve 6100 sayılı HMK’nin Geçici 3. maddesi yollamasıyla 1086 sayılı HUMK’un 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA, taraflarca İİK’nin 366/3. maddesi gereğince Yargıtay Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı 10 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine ve peşin harcın istek halinde temyiz edene iadesine 01.07.2020 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.