İCRA TAKİBİNDE TAKAS MAHSUP

12. Hukuk Dairesi         2018/7167 E.  ,  2019/7201 K.

HGK’nun 12.10.1994 tarih ve 1994/251-593 sayılı kararında da benimsendiği üzere, icra mahkemesinde takas ve mahsup iddiası kural olarak;
1-Takasa konu alacağın İİK’nun 68. maddesindeki belgelere dayalı bulunması, bu alacakla ilgili olarak icra takibi yapılmış ve takibin kesinleşmiş olması,
2-Alacağın ilama bağlanması hallerinde nazara alınabilir. Bu istem, takibin her safhasında ileri sürülebilir.
Borçlu takas talebini icra mahkemesine beyan edebileceği gibi, bu başvurusunu icra dairesine de yapabilir. Bu istem, takibin her safhasında bildirilebileceğinden herhangi bir süreye de tâbi bulunmamaktadır.

“İçtihat Metni”

MAHKEMESİ :İcra Hukuk Mahkemesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki borçlu tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hâkimi … tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
Alacaklının, icra mahkemesine başvurusunda; dosya alacağının borçlu belediyeye olan 142.351,00 TL‘lik borcuna takasını talep ettiklerini icra müdürlüğünün talebi reddettiğini, icra müdürlüğünün 03.06.2016 tarihli kararının iptali isteminde bulunduğu, mahkemece şikayetin kabulüne karar verdiği görülmektedir.
HGK’nun 12.10.1994 tarih ve 1994/251-593 sayılı kararında da benimsendiği üzere, icra mahkemesinde takas ve mahsup iddiası kural olarak;
1-Takasa konu alacağın İİK’nun 68. maddesindeki belgelere dayalı bulunması, bu alacakla ilgili olarak icra takibi yapılmış ve takibin kesinleşmiş olması,
2-Alacağın ilama bağlanması hallerinde nazara alınabilir. Bu istem, takibin her safhasında ileri sürülebilir.
Borçlu takas talebini icra mahkemesine beyan edebileceği gibi, bu başvurusunu icra dairesine de yapabilir. Bu istem, takibin her safhasında bildirilebileceğinden herhangi bir süreye de tâbi bulunmamaktadır. Yerleşik Yargıtay içtihatları da bu yöndedir. Başka bir anlatımla tarafların ilamdan kaynaklı ve herhangi bir nedenle yapılan takipte kesinleşmiş alacakları takas mahsup konusu yapılabilir. İlamdan kaynaklanan alacağın, takas mahsup edilebilmesi için icra takibine konu edilmesi şartı da yoktur.
İcra dosyası incelendiğinde; takas ve mahsuba konu edilecek alacak olarak belediye borç hesap kartına göre göre 01.06.2016 tarihi itibariyle 142.351,00 TL’lik meblağın takas ve mahsuba konu edildiği anlaşılmaktadır. Yukarıda açıklanan takas ve mahsup kuralları dikkate alındığında, bir tarafta kesinleşmiş takipte para borcunun, diğer tarafta ise takip yada ilama konu edilmeyen alacaklının borçlu belediyeye olan vergi borcu olduğu görülmektedir. Yine vergi borcunun merkezi bütçeye dahil olacak kısmının olup olmadığının da belirlenmesi gerektiği gözardı edilmemelidir.
Bu durumda, mahkemece takas talebine konu bir alacak bulunmadığından, takas ve mahsup şartlarının bulunmaması nedeniyle şikayetin reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı gerekçeyle şikayetin kabulü yönünde hüküm tesisi isabetsizdir.
SONUÇ : Borçlunun temyiz itirazlarının kabulü ile mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK’nin 366. ve HUMK’nin 428. maddeleri uyarınca BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, ilamın tebliğinden itibaren 10 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 30/04/2019 gününde oy birliğiyle karar verildi.