Maddi bir hatadan kaynaklanan veya dürüstlük kuralına aykırı olmayan taraf değişikliği
12. Hukuk Dairesi 2018/4159 E. , 2018/9337 K. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 124/3. maddesi uyarınca maddi bir hatadan kaynaklanan veya dürüstlük kuralına aykırı olmayan taraf değişikliği talebinin kabulü için, karşı tarafın rızası aranmaz. Aynı maddenin 4. fıkrasında da “Dava dilekçesinde tarafın yanlış veya eksik gösterilmesi kabul edilebilir bir yanılgıya dayanıyorsa, hâkim karşı tarafın rızasını aramaksızın taraf değişikliği talebini kabul edebilir….” hükmü yer almaktadır. Anılan hükmün icra takiplerinde de uygulanması gerekir.
“İçtihat Metni”
MAHKEMESİ :İcra Hukuk Mahkemesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki davacılar tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
Alacaklı tarafından adi yazılı şekilde düzenlenmiş tahliye taahütnamesine dayalı olarak borçlu … aleyhine 23/10/2015 tarihinde takip başlatıldığı, anılan borçlu adına çıkartılan … 2 icra emrinin borçlunun öldüğü gerekçesiyle bila tebliğ iade edildiği, borçlunun 29/09/2015 tarihinde takip açılmadan önce öldüğü ve takibin ölü kişi aleyhine başlatıldığının anlaşılmasıyla, alacaklı tarafından, borçlunun aile nüfus kaydı çıkarılarak mirasçılarına tahliye emri tebliğ edilmesini talep ettiği ve icra müdürlüğü tarafından 04/11/2015 tarihinde anılan talep gereği işlem yapılmasına karar verildiği ve eşi ile birlikte çocuklarına … 2 icra emrinin gönderildiği, bir kısım mirasçılara … 2 icra emrinin tebliğ edilmesi üzerine tüm mirasçıların vekili tarafından icra mahkemesine yapılan başvuruda; ölü şahıs adına takibin yok hükmünde olduğu ve iptalinin gerektiği ileri sürülerek, takibin iptalinin talep edildiği mahkemece; her ne kadar ölü kişi aleyhine takip yapılamaz ise de en son yürürlüğe giren HMK. 124/3 maddesinde hükme bağlandığı üzere maddi bir hatadan kaynaklanan veya dürüstlük kuralına aykırı olmayan taraf değişikliğinin karşı tarafın rızası aranmaksızın kabul edilebileceği, maddi hatadan ziyade usulüne uygun başlatılan takipte takip borçlusunun ölü olması sebebi ile mirasçılarına gönderilen ödeme emri ile taraf değişikliği ile dürüstlük kuralına aykırı bir durum söz konusu olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verildiği görülmektedir.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 124/3. maddesi uyarınca maddi bir hatadan kaynaklanan veya dürüstlük kuralına aykırı olmayan taraf değişikliği talebinin kabulü için, karşı tarafın rızası aranmaz. Aynı maddenin 4. fıkrasında da “Dava dilekçesinde tarafın yanlış veya eksik gösterilmesi kabul edilebilir bir yanılgıya dayanıyorsa, hâkim karşı tarafın rızasını aramaksızın taraf değişikliği talebini kabul edebilir….” hükmü yer almaktadır. Anılan hükmün icra takiplerinde de uygulanması gerekir.
4.5.1978 tarih ve 4/5 sayılı …’na göre ölü kişi hakkında takip yapılamaz. Bu durum kamu düzenine aykırılık olup İİK’nun 16/2. maddesine göre süresiz şikayete tabidir. Öte yandan alacaklı tarafından ölü kişinin mirasçısı yerine ölü kişi hakkında takip yapılması, maddi hataya ve kabul edilebilir bir yanılgıya dayanması halinde ve dürüstlük kuralına da aykırı değil ise, yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri doğrultusunda alacaklının taraf değişikliği yapmak sureti ile bu yanlışlığın düzeltilmesi mümkündür. Bu durumda, alacaklı vekili tarafından, ek takip talebi düzenlenerek, takibin usulünce mirasçılara yöneltilmesinin istenmesi gerekmektedir.
Somut olayda; alacaklının, Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 124. maddesine uygun olarak mirasçıları ek takip talebi ile takibe dahil etme talebi olmaksızın, mirasçılara … 2 icra emri çıkarıldığı ve bu icra emrinin bir kısım mirasçılara tebliği üzerine mirasçıların tamamının şikayette bulunduğu anlaşılmaktadır. Buna göre, alacaklı tarafından ölü kişinin mirasçıları yerine ölü kişi hakkında takip yapılması, maddi hataya ve kabul edilebilir bir yanılgıya dayalı olup, dürüstlük kuralına da aykırı olmadığından alacaklının HMK.nun 124/3-4.maddesi uyarınca taraf değişikliği yapmak suretiyle bu yanlışlığı düzeltmesi mümkündür.
Ancak mirasçılar hakkında ek takip talebinde bulunulmadan … 2 icra emri çıkarılamaz. Bu hususun mahkemece re’sen gözetilmesi gerekir.
Kaldı ki, 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’nun 53/1. maddesi uyarınca borçlunun ölümü ile birlikte (3) günlük sürenin bitiminden itibaren başlayacak olan TMK’nun 606. maddesinde yazılı süre geçmeden mirasçılar aleyhine takip yapılması da mümkün değildir.
O halde, mahkemece; … 2 icra emrinin iptaline karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir.
SONUÇ : Mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK’nun 366 ve HUMK’nun 428. maddeleri uyarınca re’sen (BOZULMASINA), bozma nedenine göre temyiz itirazlarının incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, ilamın tebliğinden itibaren 10 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 08/10/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.