SEFERDEN MEN KARARININ KALDIRILMASI TALEBİNDE HARİCEN TAHSİL HARCI
T.C. İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 21. Hukuk Dairesi Numarası : 2020/2361- 2021/1045
Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının istinaf yolu ile incelenmesi talep edilmiş olup, dosya yerel mahkemece Dairemize gönderilmiş olmakla, üye hakim tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosyadaki tüm belgeler okunup incelendikten sonra gereği görüşülüp, düşünüldü.
İDDİANIN ÖZETİ
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirketin gemilere tamir ve bakım hizmeti veren, bu iş alanında tanınmış bir şirket olduğunu, borçlu …. Petrol Ürünleri Tic. Ltd. Şti.’nin işleteni olduğu gemiye tamir ve bakım hizmeti verdiğini, bu hizmetler karşılığında 6 adet bono düzenlendiğini, ancak borçlu tarafından düzenlenmiş bonoların vadesinde ödenmemesi sebebiyle müvekkili tarafından borçlu aleyhinde İstanbul 20. İcra Müdürlüğünde takip başlatıldığını, borçlunun takibe itiraz etmemesi sonucu takibin kesinleştiğini, borçlunun işleteni olduğu ”………” isimli gemiye haciz konularak seferden men edildiğini, geminin satışı için işlemlere başlandığını ve kıymet takdiri aşamasına gelindiğini, akabinde borçlu ve müvekkili arasında borcun taksitler halinde ödenmesine ilişkin taahhüt verildiğini, icra müdürlüğünce tahsil harcı yatırılması, akabinde geminin üzerindeki haciz baki kalmak suretiyle seferden men kararının kaldırılmasına karar verildiğini, ancak tahsil harcı alınacağına ilişkin hiçbir hüküm bulunmadığını, herhangi bir tahsilat yapılmadığını, tahsilat yapılmışcasına tahsil harcı yatırılmasına karar verilmesinin hukuka uygun olmadığını belirterek gemi üzerindeki haczinin baki kalmak kaydıyla seferden men kararının kaldırılmasını ve 16.145,35 TL tahsil harcının iadesini istemiştir.
İLK DERECE MAHKEME KARARININ ÖZETİ :
İlk derece mahkemesince ” Alacaklı vekilinin talebi gemi haczinin doğal sonucu olan seferden men kararının kaldırılması istemi alacağın haricen tahsil edildiğine karine teşkil edeceğinden, haczin kaldırılması için anılan yasa hükmüne uygun olarak harç ödenmesi zorunlu olup, icra müdürlüğünce harç alınmasına yönelik işlemlerde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Alacaklı vekilinin talebinin borcun bir kısmının haricen tahsil edildiğine karine oluşturduğu nazara alınarak şikayetin reddine” dair karar verildiği görülmüştür.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF NEDENLERİ:
Davacı şirket vekili istinaf dilekçesinde özetle; Müvekkili …….. Nak. ve Deniz Taşımacılığı San. Tic. Ltd. Şti. uzun yıllardır ticari gemilere tamir ve bakım hizmeti veren, bu iş alanında tanınmış bir şirket olduğunu, müvekkili şirketin borçlu …. Petrol Ürünleri Tic. Limited Şirketi’nin işleteni olduğu 8027705 IMO Numaralı “………” isimli gemiye tamir ve bakım hizmetleri verdiğini ve bu hizmetler sebebiyle müvekkilini alacakları karşılığı borçlu …. Petrol tarafından 6 adet bono düzenlendiğini, borçlu …. Petrol’ün düzenlemiş olduğu bonoları vadesinde ödememesi sebebiyle müvekkili tarafından borçlu aleyhine şikayete konu 20. İcra Müdürlüğünün 2019/19431 esas sayılı dosyasında icra takibi başlatıldığını, sonrasında ise borçlunun takibe itiraz etmemesi neticesinde icra takibinin kesinleştiğini, “………” isimli geminin icra dosyasından haczedilerek seferden men edildiğini, geminin kesin olarak haczedilmesi sonrasında geminin satışı için işlemlere başlandığını ve kıymet takdiri aşamasına gelindiğini, geminin haczedilerek seferden men edilmesinden sonra borçlu ile Müvekkili arasında Borç Üstlenme Sözleşmesi imzalanarak borçlu tarafından borcun taksitler halinde ödeneceğine ilişkin taahhüt verildiğini, borçlu tarafından verilen taahhüt sonrasında ise geminin Milli Gemi Sicili’ne kayıtlı Türk Bayraklı olması sebebiyle 20. İcra Müdürlüğünün 2019/19431 esas sayılı dosyasından taraflarınca Gemi üzerindeki hacizleri baki kalmak suretiyle seferden men kararının kaldırılmasının talep edildiğini, İcra Müdürlüğü tarafından işbu şikayete konu olan tahsil harcı yatırılması sonrasında geminin üzerindeki haciz baki kalmak suretiyle seferden men kararının kaldırılmasına karar verildiğini, İcra Müdürlüğü tarafından tahsilat yapılmamasına rağmen tahsilat yapılmışcasına tahsil harcı istenerek Müvekkilinin haklarının sürüncemede bırakılmasının hukuka aykırı olduğunu, hacizli gemi üzerindeki haczin kalmasına rağmen, tahsil harcı alınmasının da hiçbir hukuki dayanağı olmadığından icra muamelesini şikayet ettiklerini, icra müdürlüğü tarafından tahsil harcı yatırılmasına ilişkin kararın hukuka aykırı olduğunu, ayrıca geminin seferden kaldırılması talebinde Harçlar Kanununa ilişkin haczin baki kalıp geminin seferden men kararının kaldırılmasında tahsilat harcı ödenmesine ilişkin hiçbir hüküm bulunmadığını belirterek ilk derece mahkeme kararının kaldırılmasına ve davanın kabulüne karar verilmesini istemiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE :
İncelenen tüm dosya kapsamına göre; davacı alacaklı vekilinin icra mahkemesine yaptığı başvuruda, takip dosyasından herhangi bir tahsilat yapılmadığı halde,, tahsilat yapılmışcasına tahsil harcı yatırılmasına karar verilmesinin hukuka uygun olmadığını belirterek gemi üzerindeki haczin baki kalmak kaydıyla seferden men kararının kaldırılmasını ve 16.145,35 TL tahsil harcının iadesini istediği, mahkemece dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda şikayetin reddine karar verildiği, karara karşı davacı vekilinin istinaf yoluna başvurduğu anlaşılmıştır.
492 Sayılı Harçlar Kanunu’nun 23. maddesinde; ”Her ne sebep ve suretle olursa olsun, icra takibinden vazgeçildiğinin zabıtnameye yazılması için vazgeçilen miktara ait tahsil harcının yarısı alınır. Ancak haczedilen mal satılıp paraya çevrildikten sonra vazgeçilirse tahsil harcı tam olarak alınır ” düzenlemesine yer verilmiştir.
Somut olayda, borçlu aleyhine yapılan kambiyo senetlerine özgü takibin kesinleşmesi üzerine, alacaklı vekilinin talebi üzerine borçlu adına kayıtlı “………” isimli geminin icra dosyasından haczedilerek seferden men edildiği, geminin kesin olarak haczedilmesi sonrasında geminin satışı için işlemlere başlandığı ve kıymet takdiri aşamasına gelindiği, akabinde borçlu ile alacaklı arasında 28.11.2019 tarihli Borç Üstlenme Sözleşmesi imzalanarak borçlu tarafından borcun taksitler halinde ödeneceğine ilişkin taahhüt verildiği, daha sonra alacaklı vekilinin dosyada talep açarak, gemi üzerindeki hacizler baki kalmak suretiyle seferden men kararının kaldırılmasının talep edildiği, Yargıtay’ın yerleşik içtihatlarına göre haczin kaldırılması talebi haricen tahsile karine teşkil etse de, dosyamızda sadece seferden men kararının kaldırılması talep edildiğinden, haciz devam ettiğinden, icra müdürlüğünce haricen tahsil nedeniyle tahsil harcı alınması usul ve yasaya aykırı olduğundan, istinaf talebinin kabulüne, ilk derece mahkeme kararının kaldırılmasına, şikayetin kabulüne, harç alınmasına dair müdürlük kararının iptaline, 16.145,35 TL harcın davacı alacaklıya iadesine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM :Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davacının istinaf talebinin KABULÜ ile, İSTANBUL 1.İCRA HUKUK MAHKEMESİ’nin 17/01/2020 Tarih ve 2019/994 Esas – 2020/92 Karar sayılı kararının KALDIRILMASINA;
2-Şikayetin KABULÜ ile İstanbul 20. İcra Dairesi’nin 2019/19431 Esas sayılı dosyasında harç alınmasına dair müdürlük kararının iptaline, 16.145,35 TL harcın davacı alacaklıya iadesine,
3-İlk derece mahkemesince alınması gerekli 59,30-TL harçtan peşin alınan harcın mahsubu ile bakiye 14,90-TL harcın davacıdan alınarak Hazineye gelir kaydına,
4-Davacı tarafından ilk derece ve istinaf aşamasında yapılan yargılama giderinin şikayetin niteliği gereği üzerinde bırakılmasına, aynı nedenlerle vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,
5-Davacı istinaf talebinde haklı olduğu için peşin alınan istinaf karar harcının talep halinde tarafına iadesine,
6-Artan gider avansının talep halinde davacıya iadesine,
Dair dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda 7165 sayılı Yasa’nın 1.maddesi ile değişik İİK. 364/1.maddesi gereğince KESİN olmak üzere oy birliği ile karar verildi.