SATICI MÜLKİYETİN MUHAFAZA KAYDI İLE SATIŞ SÖZLEŞMESİNE DAYANARAK ÖRNEK NO 7 ÖDEME EMRİ GÖNDERİLMESİ KAYDI İLE İCRA TAKİBİ YAPABİLİR.
Mülkiyeti muhafaza kaydı ile satış sözleşmesi TMK.’nun 764. Maddesinde düzenlenmiş olup madde lafzından;
1-Devredilen malın menkul olması,
2-Mülkiyetinin belirlenen şartların gerçekleşmesine kadar satıcıda kalması,
3-Sözleşmenin resmi olması,
4-Devralanın yerleşim yeri noterliğinde özel sicile kaydedilmesi gerektiği anlaşılmaktadır.[1]
Burada satış bedeli peşin ödenmediğin TBK.’nun 170. Maddesi gereği ödemenin tamamı gerçekleştiğinde malın mülkiyeti alıcıya geçecektir.[2][3]
SORUN :
Alıcının mülkiyeti muhafaza kaydı ile satış sözleşmesi gereği satış bedelinin tamamını veya bir kısmını ödememesi.
SATICININ HAKLARI VE BAŞVURU YOLLARI:
1-TMK.’nun 765. Maddesi gereği özel hükümlere uymak koşulu ile malın geri verilmesini isteyebilir,
2-Mülkiyeti muhafaza kaydı ile satış sözleşmesinden kaynaklı alacağına istinaden icra takibi yapabilir.
DEĞERLENDİRME;
İcra takibi bakımından değerlendirdiğimizde;
“Satıcı, semen alacağı için alıcı aleyhine icra takibi yapabilir. Satıcı, mücerret bu icra takibi ile mülkiyetin saklı tutulmasından feragat etmiş sayılmaz. Buna karşılık, satıcı mülkiyetin saklı tutulması kaydı ile devrettiği malı haczettirse, bununla mülkiyetin saklı tutulmasından feragat etmiş sayılır. Böylece haczedilen mal satılır; fakat , alıcının şimdiye kadar ödediği taksit alacakları için olan hapis hakkı satışa ve paraların paylaştırılmasında nazara alınır. Satıcının bu suretle kendi malı üzerine koydurduğu hacze, alıcının diğer alacaklıları iştirak(m.100,101) edebilir.”[4]
Bu bilgiler doğrultusunda satıcının ilamsız takip yapmasının önünde hiçbir engel yoktur. Satıcı İİK.’nun 58. Maddesi gereği Örnek No : 1 Takip talebi doldurarak ve Mülkiyeti Muhafaza Kaydı ile Satış Sözleşmesini dayanak göstererek icra müdürlüğüne sunabilir. Kaldı ki ilamsız takipte alacağın bir belgeye dayanması da şart değildir.[5]
Alıcının gönderilen Örnek 7 Ödeme Emrine İİK.’nun 62. Maddesi gereği itiraz ederse İİK.’nun 66. Maddesi gereği takip duracaktır.
Satıcının İcra takibine devam edebilmesi için İİK.’nun 67.maddesi gereği genel mahkemede itirazın iptali veya İİK.’nun 68 ve 68/a maddeleri gereği İcra Mahkemesinde açacağı itirazın kaldırılması davalarında bu sözleşmenin hükmü değerlendirilecektir.
Alıcı ödeme emrine itiraz etmez ise icra takibine normal olarak devam edilecek, ancak mülkiyeti muhafaza kaydı ile satılan malın haczi istenmesi halinde alıcıya(borçlu) İİK.’nun 103. maddesi gereği gönderilecek davet kağıdında itirazları varsa mahkemede haczin ve sözleşmenin geçerliliği dahil itirazları değerlendirilecektir.
SONUÇ; Satıcı Mülkiyetin muhafaza kaydı ile satış sözleşmesine dayanarak Örnek No 7 Ödeme Emri gönderilmesi kaydı ile icra takibi yababilecektir.
[1] TMK 764
[2] TMK 765
[3] TBK 170
[4] Bkz.Kuru,Arslan,Yılmaz 26. Baskı İcra ve İflas Hukuku Ders Kitabı Sayfa 302-303
[5] Bkz.Kuru,Arslan,Yılmaz 26. Baskı İcra ve İflas Hukuku Ders Kitabı Sayfa 113